Meer dan alleen kritiek

Zowel bij feedback als kritiek geef jij je mening over het gedrag van de ander. In het geval van kritiek is dat altijd negatief, terwijl feedback ook op positief gedrag kan slaan. “Ik vind dat je dit heel goed hebt aangepakt” is een voorbeeld van positieve feedback. Maar het verschil tussen kritiek en feedback wordt vooral duidelijk door de manier waarop jij jouw mening geeft.

Stel je voor dat jouw collega regelmatig in haar neus pulkt. Daar kan je verschillend op reageren, bijvoorbeeld:

• Wat ben je toch een ontzettende viezerik!
• Ik vind het heel vervelend om jou in je neus te zien pulken.

Hoe komen deze reacties op je over?

Bij de eerste manier van reageren gebruik je “jij”. Hierdoor zal deze opmerking snel als aanvallend worden beschouwd. Je zegt hiermee namelijk dat de ander iets negatiefs is.

Bij de tweede manier van reageren maak je gebruik van de zogenoemde ‘ik-boodschap’. De ander vindt het misschien niet leuk om te horen, maar je valt de ander niet aan. Je zegt alleen dat jij moeite met het gedrag hebt. Je houdt de boodschap dus bij jezelf.

Feedback ontvangen is vaak lastig. Je voelt je kwetsbaar en misschien zelfs gekwetst. Maar ook als feedbackgever ben je kwetsbaar. Je weet niet hoe de ander zal reageren en loopt de kans dat het je kwalijk genomen wordt. Daarom is het belangrijk dat je het geven van feedback zo goed mogelijk aanpakt.

• Kies een geschikt moment: neem de tijd voor het geven van feedback. Zo weet je zeker dat de ander kan luisteren en tijd heeft om op jou te reageren.
• Wees zo objectief mogelijk: “Je reageert ook altijd boos” is waarschijnlijk niet waar. Helemaal objectief zijn gaat niet lukken, maar zorg ervoor dat je verhaal zo goed mogelijk klopt, bijvoorbeeld: “Elke keer als ik een middag alleen wil zijn, reageer je zo boos.”
• Maak gebruik van de ik-boodschap.
• Vertel wat jij prettig zou vinden: bijvoorbeeld “Ik zou het fijn vinden als je dat neuspulken voortaan ergens doet waar ik het niet kan zien.”
• Luister naar de ander: de persoon die jij feedback geeft, moet de kans krijgen om te reageren. Luister serieus en praat er met hem/haar over.

Hoe goed de feedbackgever ook zijn best doet, vaak is het in eerste instantie niet zo prettig om feedback te krijgen. Meestal gaat het er toch om dat een ander graag een verandering in jouw gedrag wil. En aangezien we allemaal perfect willen zijn, kan feedback voor de nodige stress zorgen. Daarom is het goed om je te realiseren dat wat de ene persoon lastig vindt, voor de andere persoon geen enkel probleem hoeft te zijn.

Twee voorbeelden:

1. Als je regelmatig de feedback krijgt dat je vaak te laat komt, is het handig om daar iets mee te doen. De mensen om je heen zullen er heel blij mee zijn en jij hoeft minder vaak geklaag te horen omdat je “weer te laat bent”.
2. Maar als iemand jouw kleren niet mooi vindt, dan kan je die feedback gewoon naast je neerleggen. De ander mag dat best vinden, maar jij moet de kleren dragen.

Voelt de feedback voor jou toch echt aan als kritiek? Realiseer je dan dat het niet als een persoonlijke aanval is bedoeld en dat de ander geen absolute waarheid vertelt, maar alleen zijn visie op jouw gedrag geeft. Daarnaast is het ook heel goed mogelijk dat de ander gelijk heeft, maar dat jij dat nog niet ziet. Een ‘blinde vlek’ zeg maar.

Word dus niet meteen boos of verdrietig als je negatieve feedback krijgt. Ga rustig bij jezelf na wat je ervan vindt en doe er je voordeel mee.