Schwung

‘We moeten een team worden’, is de opdracht die regelmatig bij mij wordt neergelegd. Of ik kan faciliteren om een geïnspireerde, betrokken club te maken van de groep mensen in kwestie. Waarin mensen elkaar weten te vinden en zich samen inzetten. Maar waarvoor?

Het gaat nu niet over de projectteams, veranderteams en afdelingen met een duidelijke, gemeenschappelijke opdracht. Hun doel is helder, de onderlinge afhankelijkheden zijn sterk – zij hebben een heel eigen dynamiek. Schwung genoeg – soms zelfs teveel. Het gaat nu juist over die teams die amper team genoemd kunnen worden. Teams waarin dynamiek ver te zoeken is; waarin mensen qua energie eerder van elkaar af, dan naar elkaar toe bewegen. Een team zonder ziel – en dat is voelbaar!

Dergelijke teams zijn divers van karakter: het kunnen managementteams, stafbureaus, bedrijfsbureaus of afdelingen van professionals zijn. Wat deze teams gemeen hebben is de autonomie van de teamleden. De personen vormen een organisatorisch geheel op basis van een vergelijkbaar te leveren product (bv onderzoek) of een vergelijkbare rol (bv ondersteuning). Voor hun primaire proces - het uitvoeren van de rol of het leveren van het product - hebben zij elkaar echter amper nodig. Iedereen heeft in feite zijn of haar eigen winkeltje; de onderlinge afhankelijkheid is gering. De definitie ‘team’ – een groep mensen die elkaar nodig heeft om een doel te bereiken - is voor deze groepen te groot. Deze constatering is vaak een opluchting, maar laat ook een leegte achter: ‘we zijn geen team, maar wat zijn we dan wel?’

Geen team, maar een basiskamp: deze metafoor biedt vaak een nieuw perspectief. Het basiskamp als thuisbasis voor mensen op expeditie. Een veilige haven, waar mensen kunnen bijkomen, gehoord en gevoed worden. Waar zij inspiratie opdoen, om daarna met nieuwe kracht weer verder te gaan met hun eigen expeditie. Het basiskamp als passend alternatief voor ‘team’.
Dit basiskamp ontstaat echter niet zómaar. Een groep mensen met eenzelfde rol of vergelijkbaar te leveren product is niet ineens een veilige thuishaven – de leegte vult zich niet vanzelf. Het basiskamp heeft een fundament nodig. Dit fundament vinden we niet in het gemeenschappelijke doel of de samenwerking, die er niet zijn. Het fundament ligt dieper, op een ander niveau: het niveau van zin en betekenis.

Wat bezielt ons in onze expedities? Vanuit deze vraag gaan we op zoek. Op zoek naar mooie verhalen, naar drijfveren en passies. Naar gedeelde waarden, een gemeenschappelijke missie. Betekenis bindt. In het delen van deze verhalen, in dit zoekproces ontstaat de binding met elkaar. En deze binding is sterk! De gedeelde waarden, het gedeelde gevoel van zingeving aan het werk, vormen het fundament voor het basiskamp. De inspiratie en betrokkenheid volgen daaruit vanzelf.

‘Ik weet dat er op kantoor een groep mensen is die net als ik staan voor een blijvende oplossing van de problemen van de klant’, vertelt een adviseur over zijn basiskamp. ‘Bij ons gaat het om vrijheid. De vrijheid die wij onze klanten geven met onze (mobiliteits) producten, en onze eigen vrijheid in het uitoefenen van ons vak’, ontdekt het managementteam van een organisatie. Dat maakt het basiskamp. En dat geeft schwung.

Auteur: Jacky van de Goor
Dit artikel verscheen eerder in Business in HRD

Jacky van de Goor werkt als organisatieadviseur, onderzoeker en auteur aan vitale vitale organisaties. Zij is gefascineerd door de manier waarop we op het werk gewoontes creëren waar niemand gelukkig van wordt, maar waar we hopeloos in vast komen te zitten. Jacky is auteur van Hartelijk georganiseerd, organisatiecultuur begrijpen en ontwikkelen (Academic Service, 2011) en Dirty Desk Day (Thema, 2016). Daarnaast doet zij als promovenda onderzoek naar zingeving aan de Universiteit Twente.

Wil jij aan de slag met jouw team?