Onze hersenen

Twee hersenhelften

De hersenen kan je globaal verdelen in twee helften. De linkerhersenhelft en de rechterhersenhelft. Ze zien er hetzelfde uit. Het verschil zit hem in wat ze doen. Maar op sommige gebieden kunnen hersenhelften dominant zijn.

De linkerhersenhelft is heel belangrijk voor taal (zoals schrijven en lezen), spraak en complexe bewegingen. Deze hersenhelft richt zich meer op details. Deze helft bestuurt de rechterkant van je lichaam.

De rechterhersenhelft is heel belangrijk voor het waarnemen van emoties. Hij zoekt bijvoorbeeld naar emoties in iemands stem. Deze hersenhelft is sterk in ruimtelijk inzicht, zoals richting en afstand. Deze helft bestuurt de linkerkant van je lichaam.

De hersenhelften werken vaak met elkaar samen als jij iets doet. Hoe goed de samenwerking tussen beide helften verloopt, heeft invloed op hoe goed je leert. Hoe beter het je lukt om zowel je linker- als rechterhersenhelft te gebruiken bij het leren, hoe effectiever het wordt. Op die manier worden in beide hersenhelften de verbindingen gemaakt. Dan maak je het voor je hersenen makkelijker om de informatie te onthouden.

Voorbeeld: wil jij graag details en feiten onthouden? (linkerhersenhelft) Dan helpt het om bij die feiten beelden te visualiseren, of emoties aan de feiten te verbinden (rechterhersenhelft). Op die manier maak je het voor je hersenen makkelijker om de informatie te onthouden. Hoe dat werkt? Dat lees je hieronder.

Netwerk van cellen

In je hersenen bevindt zich een gigantisch netwerk van cellen, genaamd neuronen. Zo’n 100 miljard. Elk van deze neuronen, staat weer in verbinding met een ander neuron. Zo ontstaat er een gigantisch netwerk van cellen, dat continu informatie uitwisselt.

Deze cellen geven signalen door. Van en naar je lijf en organen. Is het warm of koud? Heb je honger? Maar er zijn ook signalen van en naar de informatie, die opgeslagen is in je geheugen. Op die manier kan je je dingen herinneren, die je eerder hebt waargenomen of geleerd. Bijvoorbeeld: hoe je kamer er vroeger uitzag. Of wat de hoofdstad van Duitsland is. Als je leert, breidt je dit netwerk uit. Je legt nieuwe verbindingen. Hoe meer geconcentreerd jij werkt, hoe sterker die verbindingen worden. Gevolg: Je weet beter dingen te onthouden voor de toekomst.

Hersengolven

De verbindingen die worden gemaakt, zenden kleine stroomstootjes uit. Je kan je voorstellen dat als je ontspannen bent, je hersenen een andere frequentie afgeven dan dat je woordjes zit te stampen voor je proefwerk of het cryptogram in de zaterdagkrant probeert op te lossen. Deze stroomstootjes kan je zien in hersengolven.

Er zijn vijf verschillende soorten hersengolven: 

• Gamma: deze zijn actief bij de complexere functies van de hersenen. Het heeft bijvoorbeeld te maken met verbinding van informatie. Zoals bij het horen van een geluid en dan direct zien waar dit vandaan komt.
• Bèta: onze normale dagelijkse actiestand. Actief als we werken, discussiëren, snel reageren, beslissingen nemen of meerdere dingen tegelijk doen.
• Alfa: Hier ben je ontspannen maar alert. Deze heb je als je geconcentreerd bezig bent.
• Theta: de droom- of mediteerstand. Geestelijke ontspanning.
• Delta: slaapstand. Fysieke ontspanning.

Er zijn mensen die zeggen dat bepaalde hersengolven zouden zorgen voor allerlei voordelen. Zo zou de alfastand goed zijn bij het leren. Je zou door training in zo’n staat kunnen komen. Maar hier is nog weinig wetenschappelijk bewijs voor. Het is wel zo dat je ontspannen en alert moet zijn om goed te kunnen leren. De uitdaging die je in je dagelijkse bezigheden hebt, is om jezelf in een goede ‘leerstand’ te brengen.

Wil je op een goede manier leren? Gebruik dan de volgende tips:

• Doe ademhalingsoefeningen om jezelf te ontspannen.
• Voorkom verstoringen. Elke verstoring zorgt ervoor dat het een paar minuten duurt voor je je weer volledig concentreert.
• Link nieuwe informatie aan informatie die je al kent. Hierdoor gaat onthouden makkelijker.
• Leer liever kort en vaak dan veel in één keer. Herhaling maakt je hersenverbindingen sterker.
• Zorg voor een goede slaap. De REM-slaap (delta-hersengolf) helpt bij het onthouden van wat je hebt geleerd. En je bent overdag alerter.
• Doe breingymnastiek. Kleine oefeningen die je dagelijks kan doen, om je hersenen te trainen en om je linker- en rechterhersenhelft beter te laten samenwerken. Dit kan je al doen door bijvoorbeeld dagelijkse activiteiten eens met je andere hand te doen. Denk aan schrijven of eten. Door je andere hand te gebruiken, zet je je hersenen aan het werk. Je maakt nieuwe verbindingen en maakt verbindingen, die er al zijn, sterker. Zo ben je gewoon keihard aan het trainen als je je tanden poetst.
• Zit actief. Dit helpt bij je concentratie én voorkomt pijn door verkeerd zitten.